- 1. Το brief, του brief, το brief, …ωχ brief!
- 2. Η έρευνα με έρευνα περνάει…
- 3. Κι άλλη έρευνα για το λογότυπο
- 4. Προσχέδιο και pro σχέδιο.
- 5. Ένα “μαγικό ραβδί” για το λογότυπο […ή, γιατί ο γραφίστας δεν έγινε σφουγγαράς]
- 6. Η εφαρμογή
- 7. Παρουσίαση
- 7+1. Το κρυφό βήμα! […ή, Η εκδίκηση του υπολοίπου δημιουργικού]
Με ένα μαγικό ραβδί, …ή Πώς δημιουργείται ένα λογότυπο
Έχετε δει πολλές φωτογραφίες από το ίδιο γραφικό ηλιοβασίλεμα. Όλες απεικονίζουν το ίδιο σκηνικό· οι περισσότερες είναι βγαλμένες ακόμη και στο ίδιο “κλικ”, τη στιγμή που ο ήλιος “ακουμπάει” τη γραμμή του ορίζοντα. Κάποιες όμως φωτογραφίες σάς κάνουν “κλικ”, έχουν αυτό το κάτι, το “ένα κλικ παραπάνω”. Αν το μυαλό σας, όσο διαβάζατε το παραπάνω, σχημάτισε νοητά την εικόνα του τέλειου ηλιοβασιλέματος, αφήστε με να μαντέψω: το ίδιο σάς συμβαίνει όταν κοιτάτε διαφημίσεις, όταν βλέπετε εξώφυλλα, όταν συναντάτε κάποιο λογότυπο, και ειδικά όταν το λογότυπο αυτό είναι ανανεωμένο. Κάτι μοιάζει να “κουμπώνει σωστά” στο οπτικό σας πεδίο, να σας δημιουργεί μια ανεπαίσθητη ευχαρίστηση, ή ίσως να σας κάνει ακόμη και να απορείτε πώς ένας επανασχεδιασμός μπορεί να έκανε το λογότυπο τόσο διαφορετικό στην πρόσληψη. Ίσως μάλιστα να μην μπορείτε να βρείτε τον λόγο στο πώς το λογότυπο, χωρίς να έχει αλλάξει η γενική του εικόνα, μπορεί να αποκτήσει μια τελείως διαφορετική αισθητική ταυτότητα.
Αλλά ας τα δούμε όλα λίγο πιο απλά. Είτε πρόκειται για νέα δημιουργία, είτε για αναδημιουργία ενός λογοτύπου υπάρχουν κάποιες διαδικασίες που ακολουθούνται πάντα από έναν επαγγελματία των γραφιστικών τεχνών. Θα δούμε μαζί 7+1 βασικά βήματα που συμβάλλουν καθοριστικά στη δημιουργία αυτού του “κλικ” παραπάνω.
1. Το brief, του brief, το brief, …ωχ brief!
Η πρώτη κίνηση, πριν ξεκινήσουμε να τραβάμε ακόμη και την πρώτη γραμμή, είναι να συναντηθούμε με τον άμεσα ενδιαφερόμενο. Πρέπει να καταλάβουμε πρώτα σε βάθος τον ίδιο τον πελάτη για να μπορέσουμε να ξεκινήσουμε. Θα πρέπει να δούμε τον δικό του τρόπο αντίληψης των πραγμάτων, τη δική του αισθητική και την προσέγγιση που επιλέγει για την επιχείρησή του. Με άλλα λόγια θα πρέπει να επισκεφθούμε το δικό του επαγγελματικό και αισθητικό σύμπαν, να καλύψουμε όλη την “κοσμοθεωρία” του και να αντιληφθούμε τις πραγματικές ανάγκες μέσα από τη δική του ματιά. Ναι, ακούγεται ρομαντικό, ίσως και ως ιδέα να είναι. Αυτό όμως θα πρέπει να συμβεί με τον πιο έμμεσο δυνατό τρόπο, για να πάρουμε την πιο καθαρή και ανεπηρέαστη εικόνα.
2. Η έρευνα με έρευνα περνάει…
Τέλεια! Μαζέψαμε όλες τις πληροφορίες που χρειαζόμαστε για τον πελάτη και την επιχείρησή του. Άρα, μπορούμε να ξεκινήσουμε;.. Ίσως αυτή να είναι η πιο άκυρα διατυπωμένη ερώτηση με κλειδωμένη απάντηση στο “Όχι!”. Έχεις αλεύρι και αυγά· δεν μπορείς να φτιάξεις μακαρονάδα, αν δεν φτιάξεις πρώτα τη ζύμη και έπειτα το μακαρόνι. (Όπως και στον σχεδιασμό λογοτύπου, έτσι και στα παραδείγματα, επιλέγουμε την custom θεματική.) Έτσι, σειρά έχει να χρησιμοποιήσουμε όλα τα υλικά του brief και να τα αξιολογήσουμε μέσα από την έρευνα, για το πώς θα μπορέσουμε να αξιοποιήσουμε και την παραμικρή λεπτομέρεια. Κοιτάζουμε πάντα τις διαθέσιμες πληροφορίες για τον αντίστοιχο κλάδο της επιχείρησης, για τα ειδικά χαρακτηριστικά, για την ιστορία και -είναι πολύ σημαντικό- για τον ανταγωνισμό. Έτσι θα μπορέσουμε να βάλουμε τις βάσεις για έναν ολοκληρωμένο επικοινωνιακό σχεδιασμό.
3. Κι άλλη έρευνα για το λογότυπο
Σειρά έχει η έρευνα για το κομμάτι της τεχνικής. Ένα λογότυπο δεν σχεδιάζεται στα τυφλά. Απαιτεί επιλογή της τεχνικής και των μέσων με τα οποία θα προσχεδιαστεί. Είναι η ώρα πλέον να καθορίσουμε το στυλ, το ύφος και τον γενικότερο οπτικό χαρακτήρα που θα έχει στο τελικό σχέδιο. Στην περίπτωση που πρόκειται για επανασχεδιασμό ή για ανανέωση, τώρα μελετούμε το τρέχον λογότυπο. Το παλιό logo διαθέτει ήδη κάποια παγιωμένα χαρακτηριστικά και κάποια αναγνώριση από το αγοραστικό κοινό, η οποία το ακολουθεί. Βρίσκουμε τα θετικά σημεία, αλλά και τις αδυναμίες του, και αποφασίζουμε για το τί πρέπει να μείνει και τί πρέπει να αλλάξει. Θα πρέπει όμως, σε κάθε περίπτωση, να έχουν προηγηθεί και πάλι και τα δύο προηγούμενα βήματα.
4. Προσχέδιο και pro σχέδιο.
Είναι χαρακτηριστικό του επαγγελματισμού να δημιουργούνται αρκετά προσχέδια για ένα λογότυπο. Δεν είναι όμως μια απλή διαδικασία, και κυρίως δεν είναι χρονικά προβλέψιμη. Θα πρέπει να μπουν πλέον σε εφαρμογή όλα τα συμπεράσματα των παραπάνω βημάτων, και έτσι να πάρουμε τη δική μας εκδίκηση από τον ξοδεμένο χρόνο και τον υπέρμετρο κόπο που θα μπορούσε να καταναλώσει άσπλαχνα η πολλαπλή έρευνα. Σε αυτό το βήμα υπάρχουν δύο στάδια: Η δουλειά ξεκινάει συνήθως συμβατικά και αναλογικά, με τον παλιό καλό τρόπο της χειροποίητης μακέτας, ενός πρώτου μπούσουλα που θα μας δώσει σε πολύ γενικές γραμμές οπτικοποιημένο όλο το σύνολο τον πληροφοριών που έχουμε αποφασίσει ότι θα διαμορφώσουν την τελική εικόνα. Μόνο όταν έχουμε αποκρυσταλλωμένη εικόνα, τότε μόνο θα ακουστούν τα πρώτα κλικ σε λευκό (εντάξει, transparent) φόντο.
5. Ένα “μαγικό ραβδί” για το λογότυπο […ή, γιατί ο γραφίστας δεν έγινε σφουγγαράς]
Πριν λοιπόν φτάσουμε στο “μαγικό ραβδί” που τραβάει τις περιβόητες γραμμές, ένας content creator χρειάστηκε με το δικό του να γράψει δεκάδες, απλά και μόνο για να περιγράψει επιγραμματικά τη διαδικασία που έχει προηγηθεί. Για να περιγράψει όμως αυτή τη “μαγεία”, μάλλον θα χρειαστεί ένα αφιερωμένο αποκλειστικά σε αυτές κείμενο. Ο σχεδιασμός είναι μια διαδικασία που απαιτεί χρόνο -τον όποιο και όσο απαιτούμενο χρόνο- σίγουρα όμως δεν βγαίνει με μία ανάσα (εκτός κι αν κάνετε ελεύθερη κατάδυση για σφουγγάρια). Χρειάζονται διαλείμματα, τόσο για να καθαρίζει το μυαλό, όσο και για να αποστασιοποιείστε από την ίδια τη δημιουργία και τον ενθουσιασμό της. Δεν είναι καθόλου παράξενο ένας γραφίστας να απομακρύνεται από ό,τι έχει ήδη σχεδιάσει και να ξαναβουτάει από την αρχή στη θάλασσα της δημιουργίας (όσες φορές χρειαστεί) μέχρι να δει να αντανακλώνται στο λογότυπο όλα εκείνα τα δεδομένα που έχει αποφασίσει να χρησιμοποιήσει. Και όσο αυτός βουτάει, μην του πετάτε πετραδάκια από την παραλία διακόπτοντάς τον, και γενικά αποφύγετε να του πείτε πώς θα μπορούσε κατά τη γνώμη σας να “κολυμπήσει” καλύτερα. Μην ανησυχείτε! Έτσι κι αλλιώς, βρίσκεται πάντα δίπλα σας, σας έχει γνωρίσει καλά ήδη από το πρώτο βήμα και έχει σχηματίσει ολοκληρωμένη εικόνα για το τί ακριβώς χρειάζεστε, πώς θα ταίριαζε καλύτερα στη δική σας αισθητική και με ποιόν τρόπο θα μπορούσε να λειτουργήσει καλύτερα. Αλλά ακόμη κι αν δεν μπορώ εγώ να σας πείσω με λόγια γι’ αυτό πως πραγματικά έχει γίνει, ο ίδιος θα σας ζητήσει αρκετές φορές τη γνώμη σας, το γνωστό feedback, στα σημεία που είναι απαιτούμενο.
6. Η εφαρμογή
Για να φτάσουμε σε αυτό το σημείο σημαίνει πως δεν είχαμε επιπλοκές σε κάποιο από τα 5 παραπάνω βήματα. Κι αν αυτό για έναν έμπειρο επαγγελματία είναι δεδομένο, σε κάθε άλλη περίπτωση θα ήταν πολύ εύκολο κάποιος να τα κάνει απλά μούσκεμα και να πνίξει την ιδέα ακόμη και στα ρηχά της δημιουργίας. Εμείς ας υποθέσουμε πως έγιναν όλα τα απαιτούμενα “κλικ” της σχεδίασης και είδαμε στο βάθος τη στεριά. Τώρα σειρά έχει το κομμάτι της εφαρμογής. Ένα λογότυπο δεν μπορεί να είναι ολοκληρωμένο αν δεν εφαρμοστεί στο σύνολο της οπτικής ταυτότητας μιας επιχείρησης. Έτσι σειρά έχει η επιλογή του κατάλληλου τρόπου ενσωμάτωσης, ο οποίος θα αναδεικνύει τις εφαρμογές οπτικής επικοινωνίας, μέσω της εικόνας. Η εφαρμογή είναι ολοκληρωμένη μόνο όταν έχει κλείσει κάθε λεπτομέρεια, τόσο στο επικοινωνιακό υλικό, όσο και στο εταιρικό και τον εξοπλισμό.
7. Παρουσίαση
Αν κάποιος νόμιζε πως η διαδικασία σχεδίασης του λογοτύπου ολοκληρώθηκε με την εφαρμογή του, τότε ξεχνάει ένα αρκετά βασικό βήμα: την παρουσίαση. Αυτό είναι το σημείο όπου θα πρέπει να δημιουργηθεί όλο το συνοδευτικό επικοινωνιακό υλικό, το οποίο θα εξηγεί στον πελάτη την ιδέα, τον τρόπο εφαρμογής, την επικοινωνιακή στρατηγική και τους στόχους της. Και πράγματι, είναι ένα από τα πιο σημαντικά στάδια, καθώς εδώ θα αναγνωριστεί το σύνολο όλης της εργασίας και της δημιουργίας με πρώτο αποδέκτη τον ίδιο τον ενδιαφερόμενο. Αν το βήμα αυτό δεν αναπέμψει σε κάποιο από τα προηγούμενα, τότε μπορούμε να περάσουμε με ιδιαίτερη ευχαρίστηση στο 7+1.
7+1. Το κρυφό βήμα! […ή, Η εκδίκηση του υπολοίπου δημιουργικού]
Και σε αυτό το σημείο, το λογότυπο είναι ολοκληρωμένο. Αυτό το στάδιο δημιουργίας από την πλευρά του γραφίστα έχει ολοκληρωθεί. Και επειδή συνήθως εδώ αναλαμβάνουν οι υπόλοιπες ειδικότητες, ήρθε η ώρα να βγάλουμε στα φόρα το τελικό και κρυφό βήμα του κάθε γραφίστα. Με την ολοκλήρωση, λοιπόν, της έρευνας, της σχεδίασης, της δημιουργίας, της εφαρμογής και της παρουσίασης ενός λογοτύπου [για ό,τι δεν κατάφερε να κάνει από μόνο του το μαγικό ραβδί, τέλος πάντων], οι γραφίστες στο 21,3% επιλέγουν να το γιορτάσουν με την κατανάλωση ενός ποτού (εκ των οποίων το 84,7% επιλέγει την μπύρα), το 13,4% επιλέγει την κατανάλωση ζάχαρης (εκ των οποίων το 74,1% διαλέγει κάτι που περιέχει σοκολάτα), το 9,3% σχεδιάζει να το γιορτάσει με κάποιον τρόπο, αλλά τους προλαβαίνει στα σχέδια ο ύπνος, το 6,2% αφήνει αδιευκρίνιστη την επιλογή του, ενώ το 49,8% δεν έχει χρόνο για πανηγυρισμούς, γιατί έχει ήδη ξεκινήσει το επόμενο project του.
Ας επιστρέψουμε όμως στην ουσία. Ένα λογότυπο απαιτεί μια σύνθετη διαδικασία για τη δημιουργία του. Προφανώς και θα μπορούσε να γίνει με “δυο γραμμές”, όμως δεν θα είχε απολύτως κανένα νόημα και καμμία ουσιαστική ανταποδοτική εφαρμογή. Το λογότυπο είναι ένα βασικό συστατικό της εταιρικής ταυτότητας, και γι’ αυτό θα πρέπει να κουβαλά και να ενσωματώνει όλα εκείνα τα απαιτούμενα χαρακτηριστικά της ενιαίας επικοινωνιακής στρατηγικής που έχει χαραχθεί για την παρουσίαση και την προώθηση μιας επιχείρησης. Είναι, με άλλα λόγια, η αποτύπωση ενός συνόλου ιδεών, λόγων και μηχανισμών επικοινωνίας με τη μορφή μιας εικόνας της ίδιας της επιχείρησης. Έτσι, ένα σωστά δημιουργημένο λογότυπο βρίσκεται ένα κλικ πιο κοντά στη φιλοσοφία· στο σωστό ένα κλικ.