Δημιουργώντας ποιοτικό κείμενο: 5 τεχνικές που δεν δουλεύουν

Η δημιουργία ποιοτικού περιεχομένου, όπως ακόμη και για ένα απλούστερο κείμενο, είναι μια σύνθετη υπόθεση που δύσκολα μπορεί να χαρτογραφηθεί. Κάποιοι υποστηρίζουν πως ένα κείμενο χρειάζεται έμπνευση, άλλοι ποντάρουν στην τεχνική. Υπάρχει μία γενική παρεξήγηση· δεν υπάρχει ένας τρόπος με τον όποιο δημιουργεί κάποιος ένα κείμενο. Δεν υπάρχει η μαγική συνταγή που θα πρέπει να εφαρμόζεται κάθε φορά, ώστε να έχουμε ένα ολοκληρωμένο αποτέλεσμα.

Μπορεί να έχετε συναντήσει ένα πλήθος άρθρων τα οποία να σας εξηγούν με εκτενέστατες αναφορές τις λεγόμενες “μυστικές τεχνικές επιτυχίας”, αλλά σκεφτείτε λίγο πόσο κουραστική ήταν η πλειοψηφία των άρθρων αυτών, προσπαθώντας να τα διαβάσετε. Μάλλον κάτι δεν θα δούλεψε σωστά και σε αυτά.

Τον χαρακτηρισμό ενός κειμένου ως επιτυχημένου επηρεάζουν δύο βασικοί παράγοντες: Η ικανότητα του δημιουργού και το γούστο του αναγνώστη. Όπως μπορεί πολύ εύκολα κάποιος να καταλάβει, εδώ μιλάμε για δύο παραμέτρους τελείως αστάθμητες και απρόβλεπτες. Κάθε άνθρωπος έχει διαφορετική αντίληψη της αισθητικής. Σε κάποιους αρέσει η φέτα, σε άλλους είναι απλώς ένα αναγκαίο συνοδευτικό σε φαγητά που δεν αντέχονται από μόνα τους. Κάποιοι άλλοι όμως έχουν την ικανότητα να μαγειρεύουν με τέτοιον τρόπο τις μπάμιες, ώστε να μη χρειάζεται ούτε καν η συνοδεία της φέτας για να είναι τουλάχιστον βρώσιμες.
[Σημ.: Αν σας αρέσουν οι μπάμιες και βρήκατε αυτό το παράδειγμα άτοπο, τότε χαίρομαι διπλά για την επιβεβαίωση του αρχικού επιχειρήματός μου περί γούστου.]

Αλλά ας επιστρέψουμε στο θέμα μας. Το τί κάνει ένα κείμενο επιτυχημένο αποτελεί θέμα συζήτησης που δύσκολα θα κλείσει. Σε πολύ γενικές γραμμές όμως μπορούμε να καταλήξουμε σε μερικές κοινά αποδεκτές παραμέτρους:
α. Να έχει ξεκάθαρο θέμα και να είναι εντός θέματος
β. Να είναι γραμμένο χωρίς λάθη -από ορθογραφία και σύνταξη, μέχρι έκφραση και δομή.
γ. Να έχει σωστό μέσο έκφρασης, με αντίστοιχη τεχνική και δομή.
δ. Να απευθύνεται σε συγκεκριμένο κοινό.
ε. Να συσχετίζει θεματική – κοινό – μέσα έκφρασης και ανάπτυξης.
στ. Να χρησιμοποιεί ορθά παραδείγματα τεκμηρίωσης.
ζ. Να ανταποκρίνεται στην απαιτούμενη αισθητική.
η. Να εμπνέει και να περιλαμβάνει ξεκάθαρο CTA (Call To Action).
…και η λίστα συνεχίζει τείνοντας στο άπειρο.

Υπάρχουν όμως κάποιες ασφαλείς τεχνικές που μας δίνουν πάντα το τέλειο αποτέλεσμα; Οι γνώμες διίστανται. Μάλλον η απάντηση θα πρέπει να είναι αρνητική, από τη στιγμή που κανείς δεν μπορεί να συμφωνήσει, και κυρίως από τη στιγμή που δεν μπορούν να υπάρχουν ποτέ 100% ευχαριστημένοι αναγνώστες.

Ας δούμε όμως 5 συνηθισμένες τεχνικές που δεν θα δουλέψουν, κυρίως αν το παρακάνετε:

 1. Οργανώνοντας την κάθε λεπτομέρεια

Μία από τις αγαπημένες τεχνικές είναι να συγκεντρώνει κανείς όλο το υλικό που θέλει να χρησιμοποιήσει, από την αρχή μέχρι το τέλος του κείμενου που πρόκειται να γράψει και να συνθέτει πάνω σε αυτό. Και πράγματι, αυτή είναι μια πολύ χρήσιμη τεχνική, αλλά δεν θα δουλέψει αν το παρακάνετε. Γιατί; Γιατί υπάρχουν δύο πιθανά ενδεχόμενα: Ή να βρεθείτε σταδιακά εκτός θέματος, παρασυρόμενοι από τον ειρμό, ή να ανακαλύψετε πως δεν έχετε χώρο πλέον να δημιουργήσετε, από τη στιγμή που οι σημειώσεις δεν σας αφήνουν χώρο για να αναπτύξετε σωστά το θέμα σας. Αρά, μιλάμε για μια τεχνική που θέλει μέτρο.

2. Παίρνοντας έμπνευση από τρίτους

Εδώ μπαίνουμε σε δύσκολα θέματα. Πού σταματάει η έμπνευση και πού ξεκινάει η λογοκλοπή; Ναι, είναι μία πολύ καλή ιδέα να αντιδράτε δημιουργικά πάνω σε θέματα τρίτων. Είναι χρήσιμο να αναζητάτε την έμπνευση όταν αυτή δεν σας κάνει το χατίρι να βρίσκεται δίπλα σας τη στιγμή που τη χρειάζεστε. Υπάρχει όμως ένα πρόβλημα. Κάθε άνθρωπος δεν είναι ειδικός σε όλα τα θέματα. Δεν μπορεί από τη φύση του να γνωρίζει τα πάντα. Όσο κι αν θέλω, δεν μπορώ να γράψω ένα εξειδικευμένο κείμενο περί Κβαντομηχανικής. Δεν είναι η ειδικότητά μου και, όση έρευνα κι αν προσπαθήσω να κάνω, θα είναι μάλλον μάταιο. Έτσι, ή θα μπορούσα να περιγράψω με κίνδυνο λάθους, επιφανειακά και μόνο το θέμα, ή -αν δεν διέθετα την απαιτούμενη ακεραιότητα- θα αντέγραφα διασκευάζοντας το πρωτότυπο. Αυτό όμως, πέρα από το αδίκημα της πράξης, από τη στιγμή που κλέβω πνευματικό προϊόν τρίτου χωρίς την άδειά του και χωρίς παραπομπή, έχει άμεση επίπτωση και στην ιστοσελίδα μου, καθώς η Goolge απεχθάνεται τις αντιγραφές. Τα ρομποτάκια της γνωρίζουν ποιός έγραψε το κείμενο πρώτος και δεν λαμβάνουν υπ’ όψη τους κανέναν άλλον παράγοντα, παρά μόνο το κατατάσσουν πρώτο, μπροστά από κάθε άλλη αναπαραγωγή.

3. Δουλεύοντας πάνω σε ξένο στυλ

Υπάρχουν αρκετοί επαγγελματίες δημιουργοί που μπορούν να καταφέρουν να προσαρμόσουν το δικό τους στυλ και ύφος γραφής στα μέτρα κάποιου άλλου, αυτοί όμως είναι πραγματικά λίγοι και πραγματοποιούν κάτι τέτοιο μόνο κάτω από ειδικές συνθήκες και για συγκεκριμένο λόγο. Όπως δεν προσπαθείτε να μιλήσετε σοβαρά μιμούμενοι τη φωνή κάποιου άλλου, έτσι καλό θα ήταν να αποφύγετε την προσπάθεια αντιγραφής ενός ξένου στυλ. Μπορείτε να δουλέψετε πάνω στο δικό σας, να το προσαρμόσετε στις ανάγκες και τις απαιτήσεις του κάθε άρθρου, όμως θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να επιμείνετε στην αυθεντικότητα. Κανείς δεν λατρεύει τις απομιμήσεις, όσο καλές κι αν μοιάζουν.

4. Προσπαθώντας να το κρατήσετε απλό

Παντού ακούτε τη συμβουλή “Ό,τι γράφεις, κράτησέ το απλό”. Θα πρέπει να το διευκρινίσουμε ότι το “απλό” δεν σημαίνει “απλοϊκό”. Σε καμμία περίπτωση τα κείμενα με υποτυπώδη δομή και εκφραστική τεχνική δεν μπορούν να απασχολήσουν έναν αναγνώστη. Η συμβουλή που θα μπορούσα να αντιπροτείνω είναι “Ό,τι γράφεις, κράτησέ το οικείο”. Όπως όταν διαλέγετε το θέμα σας, έτσι και με τα εκφραστικά σας μέσα, θα πρέπει να έχετε πάντα στο μυαλό το τί ζητά και πώς το θέλει ο αναγνώστης στον οποίον απευθύνεστε. Θα πρέπει να γίνετε ένα μαζί του, χωρίς όμως να προσπαθήσετε να τον μιμηθείτε.

5. Δίνοντας κάθε πληροφορία -Spoiler alert!

Υπάρχει μία αρκετά διαδεδομένη παρεξήγηση πως ένα άριστο κείμενο, μια ολοκληρωμένη δημιουργία περιεχομένου, θα πρέπει να περιλαμβάνει όλες τις δυνατές πληροφορίες για το θέμα. Αυτό είναι ένα από τα συνηθέστερα λάθη που αποτρέπουν τον αναγνώστη από το να συνεχίσει να διαβάζει ένα κείμενο. Και υπάρχουν τουλάχιστον δύο βασικές εξηγήσεις γι’ αυτό: Κανένας αναγνώστης δεν επιλεγεί να διαβάσει κάτι το οποίο του είναι εντελώς ξένο. Γνωρίζει ήδη σε γενικές γραμμές το θέμα. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, δεν θέλει να ξαναδιαβάσει τα αυτονόητα. Μόλις τα δει, θα προσπαθήσει να τα παρακάμψει, και αν ξεκινήσει να κάνει κάτι τέτοιο, είναι πολύ εύκολο να παρακάμψει και ολόκληρο το κείμενο, αν δεν βρει κάτι για να ξαναπιαστεί. Ο δεύτερος λόγος έχει να κάνει περισσότερο με την ψυχολογία του μεγαλύτερου μέρους των αναγνωστών. Κανείς δεν θέλει να του δείξουν τα πάντα. Ναι, σωστά διαβάσατε. Ένας αναγνώστης δεν θέλει μασημένη τροφή. Προφανώς, όταν πρόκειται για κάποιο tutorial, ή για οδηγίες χρήσης, εκεί χρειάζεται ολοκληρωμένη ανάλυση, αλλά εμείς μιλάμε για δημιουργικό κείμενο. Επιτρέψτε του να νοιώσει πως ανακαλύπτει κάτι καινούργιο. Αυτό είναι το ιδανικό συναίσθημα. Οδηγήστε τον μέχρι την άκρη της διαδρομής, αλλά αφήστε τον να ανακαλύψει μόνος του τις ομορφιές του προορισμού.

Αυτές ήταν 5 αρκετά δημοφιλείς τεχνικές, οι οποίες δεν δουλεύουν, παρά μόνο αν κάποιος δώσει μεγάλη προσοχή και εφαρμόσει μέτρο στη χρήση τους. Κι αφού -πέρα κι από την …επιτυχία της αποτυχίας τους- είδαμε πώς θα μπορούσαν να αποδώσουν θετικά, ας δούμε και ίσως τον βασικότερο κανόνα για να δημιουργήσει κάποιος ποιοτικό περιεχόμενο. Αυτός ο κανόνας είναι ρητός και ξεκάθαρος, δεν χωρά παρεξηγήσεις ή λάθος χρήσεις: “Πέτα τις τεχνικές, μόλις τις μάθεις”. Ένας δημιουργός περιεχομένου δεν θα πρέπει να ακολουθεί υποχρεωτικά τον ίδιο κανόνα σε όλα του τα κείμενα. Προφανώς, η αισθητική είναι αδιαπραγμάτευτη· η ουσία, το νόημα, η ορθότητα, η έκφραση… Όμως αυτά είναι τα προαπαιτούμενα για να φτάσουμε στην ποιότητα. Μπείτε στον ρόλο του αναγνώστη, αφού ολοκληρώσετε τη δημιουργία σας. Υποκριθείτε απόλυτη άγνοια για το θέμα και αναρωτηθείτε αν αυτό που έχετε μπροστά σας μπορεί να σας καλύψει. Αν η απάντηση είναι θετική, τότε βρίσκεστε σε καλό δρόμο. Τότε σειρά θα πάρουν τα τεχνικά της δημοσίευσης και της βελτιστοποίησης…